Verduurzaming woningcorporaties

Verduurzaming van woningcorporaties is anno 2021 een veelbesproken onderwerp. Woningcorporaties hebben namelijk een belangrijke positie in het klimaatakkoord. Ze bezitten veel vastgoed, en zijn daardoor een belangrijke gesprekspartner voor gemeenten in de energietransitie. Aedes is een branchevereniging van wooncorporaties in Nederland die afspraken heeft gemaakt over de verduurzaming van woningcorporaties, en de rol van deze corporaties als startmotor in de energietransitie. 

Portefeuillestrategie en de energietransitie 

Het hebben van een toekomstbestendige portefeuillestrategie is voor woningcorporaties van groot belang. De relatie tussen deze strategie en de energietransitie is bijzonder sterk. De energietransitie vraagt namelijk om een portefeuillestrategie die rekening houdt met energie en verduurzaming. En een stapje verder: wellicht ook met circulariteit. 

Wat deze strategie zo complex maakt zijn de vele factoren die meespelen in het maken van strategische keuzes. Niet onbelangrijk is dat gemeenten eigen warmtevisies moeten opstellen en 2-jaarlijks moeten bijstellen. In deze warmtevisies moet antwoord worden gegeven op de vraag hoe binnen de gemeentelijke grenzen wordt omgegaan met het aardgasvrij maken van wijken. Helaas blijkt dat gemeenten dit ingewikkeld vinden en daarom vaak wachten met het opstellen van deze visies. Maar zonder deze kennis weten veel woningcorporaties qua vastgoedsturing niet waar ze aan toe zijn. Gelukkig is verduurzaming voor woningcorporaties goed mogelijk zonder op voorhand foute keuzes te maken. 

Wij merken in de praktijk dat veel woningcorporaties erg enthousiast zijn over verduurzaming, maar dit enthousiasme niet weten te vertalen naar een langetermijnstrategie. Anderzijds zien we ook veel corporaties die een langjarige strategie hebben, maar erg worstelen met de vertaling naar de praktijk. De oorzaak is in beide gevallen vaak dezelfde: de opgave is uiterst complex. 

Factoren in de portefeuillestrategie voor energie 

Er zijn diverse factoren die van invloed zijn op de portefeuillestrategie. Hieronder een overzicht van de belangrijkste: 

 

Klant 

 

Technisch 

 

Financieel 

 

Bedrijfsmatig 

Energieconcepten 


Bovenstaande factoren geven aan dat het antwoord op verduurzaming per corporatie verschillend kan zijn. Zo spelen de leeftijd en andere karakteristieken van het vastgoed een grote rol, maar ook liquiditeit en cultuur van de woningcorporatie tellen mee. Het is goed om bewust te zijn van de vele mogelijkheden waarop woningen aardgasvrij te maken zijn. Er zijn diverse energieconcepten die door tal van partijen worden aangeboden. Soms volstaat beperkt isoleren, terwijl in andere situaties Nul-op-de-meter een geschikte oplossing is. 
 

Opschalen? 


Door duidelijk zicht te hebben op de portefeuillestrategie voor de complexen kan er versneld worden. Hierbij kunnen ook de reguliere processen worden afgestemd op het beoogde energieconcept. Niet elk complex hoeft direct aangepakt te worden, maar het is praktisch te weten of er dubbele of drievoudige beglazing moet worden toegepast als u in het MJOP-plannen hebt voor kozijnvervanging. 
 

Concrete acties voor verduurzamende woningcorporaties 


Voor de lange termijn: 

  1. Bepaal de doelstelling: aardgasvrij, energieneutraal of CO2-neutraal. 
  2. Ontwikkel een energetisch portefeuillestrategie, waarbij op hoofdlijnen bekend is wat en wanneer er per elk complex gebeurt: elektrificeren, sloop/nieuwbouw, laag-/hoog temperatuur warmtenetten, etc. 
  3. Zorg voor flexibiliteit in deze strategieën. Er gaat namelijk nog veel veranderen. Zo zullen er veel warmtenetten sneuvelen omdat ze later niet rendabel blijken te zijn. Of wellicht komen er meer warmtenetten dan vooraf verwacht. Het is goed om hier in de vastgoedsturing rekening mee te houden. 
  4. Probeer het proces van renoveren te versnellen door bijvoorbeeld raamcontracten en besluitvorming te vereenvoudigen. 
  5. Wed niet op één paard: Kies niet enkel voor label-B, label-A, NOM, NOM-ready, o.i.d. Elk concept heeft zijn sterke en zwakke punten. Schroom niet voor diversiteit in oplossingen. Met een goede voorbereiding hoeft dit de versnelling niet te belemmeren. 
  6. Laat de concepten aansluiten bij uw reguliere processen. Als het gaat om opschaling is hier veel winst te behalen. 
  7. Kijk verder dan de grenzen van een kavel. Praat eens met uw buurman. Er is veel meer synergie in een wijk te vinden dan u denkt. 
  8. Als het te complex wordt, laat u dan adviseren: hulp zoeken mag best. 
  9. Laat vooral Aedes lobbyen in Den Haag dat er meer geld beschikbaar moet komen. 

Onze aanpak in het kort

 

Stappenplan van begin tot eind

                                                                                         

Inclusief betrokkenheid bewoners

                                                                                                                               

Voldoen aan alle wettelijke verplichtingen

                                                                                         

Voor de korte termijn: 

  1. Bepaal de ‘no regret’-maatregelen. 
  2. Gewoon starten: zoveel mogelijk renovatieprojecten inplannen zoals u gewend bent. En zolang u niet weet welke energiedragers beschikbaar zullen komen: zorg dat uw projecten in ieder geval klaar zijn voor laagtemperatuurverwarming (vloerverwarming / plafondverwarming / LTV-radiatoren / etc.). Laagtemperatuurverwarming is altijd goed. 
  3. Als de gemeente nog niet gestart is met hun warmtevisie, neem dan het initiatief en eventueel zelfs de regie. U heeft dan veel meer invloed op uw voorkeuren in de energietransitie. Gemeenten ervaren dit ook als een ingewikkeld proces. 

Hoe nu verder? 

Mocht u vragen hebben over de portefeuillestrategie voor energie, dan gaan we graag vrijblijvend met u in gesprek. Wij zijn transitieversnellers met als drijfveer een duurzame leefomgeving. Ons motto is durven, delen, doen. 

 

Benieuwd naar hoe we u begeleiden bij het bereiken van een 100% energieneutrale woningcorporatie?

Neem dan contact met ons op via onderstaande formulier. 
 


● 
Vrijblijvend antwoord   Binnen 1-2 werkdagen

"Ik help graag bij het verduurzamen van woningcorporaties."

Sabrina Kouwenhoven

Senior adviseur

Toonaangevende projecten