Je kent het vast wel. Er is veel gepraat, gerekend en geschreven. Met bewoners is onderzocht hoe zij betrokken willen worden om hun buurt aardgasvrij te maken. Er ligt een 80% versie voor een wijkuitvoeringsplan (WUP). Maar dan komen de vragen:
Eén ding is in ieder geval wel duidelijk. Een wijkuitvoeringsplan is nooit af! Na het opleveren van het product WUP, begint het proces pas echt. De klantreis die TNO heeft uitgewerkt laat goed zien hoeveel en welke stappen nodig zijn om bewoners in beweging te krijgen.
Bron afbeelding: TNO
Zoals TNO laat zien doorlopen bewoners een klantreis. Een WUP opleveren en dan verwachten dat alle bewoners op hetzelfde moment instappen bij stap 7 is een illusie. Hoewel er ongetwijfeld met bewoners is gesproken, enquêtes zijn uitgegaan, inspraak is geweest waren dit niet alle bewoners. Ook zal nog niet iedereen dat hebben vertaald naar de persoonlijke situatie. Er is dus werk aan de winkel en hoe langer je wacht hoe groter het probleem wordt. Tenminste als je als gemeente aan je verplichtingen wil voldoen én je vóór 2030 jouw deel van de 1.500.000, in Nederland, te verduurzamen woningen wilt verduurzamen. Dan heb je in kortere tijd steeds meer te doen.
Gelukkig sta je er als gemeente niet alleen voor. Je hebt altijd wel een paar bewoners die al willen. Er is vaak een startmotor in de vorm van een woningcorporatie. Netbeheerders vinden het fijn als er eerst minder gas wordt verbruikt. Lokale installateurs, glaszetters enzovoorts willen graag werk doen voor hun thuismarkt. Door slim samen te werken creëer je beweging. Je draagt en neemt samen verantwoordelijkheid. Ieder vanuit zijn/haar eigen rol.
Wil je het Wijkuitvoeringsplan gebruiken als middel om samen verantwoordelijkheid te nemen en zo beweging te realiseren, dan helpt het om samen met de juiste stakeholders een multicriteria-analyse op te stellen:
Het succes van deze aanpak zit in de voorbereiding, wees duidelijk wat je van de uitkomst verwacht en waarom. Ook is het handig om dit al te organiseren voordat je begint met het maken van het WUP. Zeker als je een relatie legt met de Transitievisie Warmte (TVW). Zo maak je de vertaling van TVW naar de wijk en zorg je voor een gelijk instapniveau qua kennis. Dit heeft als gevolg dat je hier steeds op kunt terugvallen. Zo geef je bewoners en bedrijven ruimte om met oplossingen te komen waar je zelf niet zo snel aan denkt. Tegelijkertijd geef je wel grenzen aan om te voorkomen dat dialogen alle kanten opgaan en er geen gezamenlijke keuzen worden gemaakt.
Kies voor een pragmatische aanpak om beweging te creëren. Sluit aan bij wat er is. Als je met elkaar weet wat van waarde is, kun je beginnen met maatregelen waar je geen spijt van krijgt, No-Regret. Daar waar sprake is van een aanleiding, bijvoorbeeld als de straat opengaat of met een groep bewoners die collectieve inkoop wil organiseren kun je beginnen met collectieve aardgasvrij wijkaanpak. Ook kun je beginnen door samen op zoek gaan waar mogelijkheden liggen om elkaar te versterken of hoe je kunt inzetten op gedragsaanpassing om zo meer te besparen. De kernwaarden zijn het resultaat van de multicriteria-analyse. Dit komt samen in onderstaande afbeelding Trias Pragmatica. Dit is een vrije interpretatie n.a.v. een blog van Sven Ringelberg van Trias Energetica naar Trias Pragmatica.
Klinkt ingewikkeld, met nog meer mensen samen een product maken en vooraf geen duidelijkheid over de uitkomst. Hoe kan je daarop sturen als gemeente? Hoe zorg je dat er beweging komt en blijft. Tipje van de sluier: wees transparant en zorg dat iedereen zich gehoord voelt. Daarover gaat mijn volgende blog.
Vul dan onderstaand formulier in, dan maken we een afspraak!
"Leuk dat je mijn blog hebt gelezen, als je vragen hebt stel ze gerust!"
Manager publiek domein