Aquathermie is de verzamelterm voor het duurzaam verwarmen en koelen van gebouwen met water. Er zijn drie varianten:
• Thermische energie uit oppervlaktewater (TEO)
• Thermische energie uit afvalwater (TEA)
• Thermische energie uit drinkwater (TED)
Waar woningen nu veelal worden verwarmd met aardgas zal dit de komende decennia worden afgebouwd. Aquathermie is één van de alternatieven voor duurzame warmte uit het Klimaatakkoord. Lokaal speelt de vraag bij bewoners en gemeenten hoe de wijk en individuele woningen duurzaam verwarmd kunnen worden. Aquathermie is een van de opties, waaraan gedacht kan worden, indien (oppervlakte)water in de omgeving beschikbaar is. De volgende vraag is dan of dit water voldoende warmte bezit voor het verwarmen van de wijk.
Hoe werkt aquathermie?
Wat je bij aquathermie doet, is warmte uit het water halen. Deze warmte wordt met een warmtepomp naar een hoger niveau opgewerkt. Het resultaat is dat het oppervlaktewater afkoelt en dat de warmtepomp warm water aan een warmtenet aflevert. Het warmtenet transporteert de warmte vervolgens naar de woningen, die op deze manier verwarmd worden zonder aardgas.
Het rendement van zo’n verwarmingssysteem kan verhoogd worden door het toepassen van grootschalige warmte- en koudeopslag (WKO). De hogere watertemperatuur in de zomermaanden zorgt voor een hogere COP van de warmtepompen in vergelijking tot de wintermaanden.
In de zomer wordt warm water in de bodem gepompt, hier ontstaat dan een warme waterbel. In de winter wordt dit warme water omhoog gepompt. Vervolgens verhoogt de warmtepomp de temperatuur naar het gewenste afleverniveau. Tegelijkertijd wordt het afgekoelde water weer teruggepompt in de bodem. Hierdoor ontstaat een tweede waterbel. Deze koudeopslag kan in de zomer gebruikt worden voor koeling.
Potentie aquathermie
In Nederland hebben we veel (oppervlakte)water om ons heen. Dit water is een natuurlijke bron van warmte. De economische potentie van thermische energie uit oppervlaktewater voor het verwarmen van de gebouwde omgeving in Nederland is enorm, namelijk 150 PJ (CE Delft & Deltares, 2018). Dit is 40 procent van de toekomstige warmtevraag van de gebouwde omgeving.
Voor elke specifieke situatie is meer onderzoek nodig voor de haalbaarheid en de potentie van het water als bron voor aquathermie. Een goed startpunt voor het onderzoeken van de aquathermiepotentie in jouw omgeving is de STOWA-Viewer. Deze viewer een grote onzekerheidsmarge, dus het is alsnog goed om te onderzoeken wat de daadwerkelijk potentie zal zijn. Ekwadraat heeft een rekenmodel ontwikkeld om de potentie van aquathermie van alle locaties in Nederland te kunnen berekenen. De methode om de invloed van TEO op de watertemperatuur te bepalen is uitgewerkt in een rekenmodel. Meer lezen over ons rekenmodel? Klik hier!
In de praktijk
Er zijn al meer dan 65 gerealiseerde projecten met aquathermie bekend. En op 100 locaties in Nederland worden de mogelijkheden aquathermie toe te passen onderzocht.
Voor een aquathermieproject kan de exploitatiesubsidie SDE++ aangevraagd worden voor de opgewekte warmte. Dit kan echter niet wanneer je ook wilt koelen met hetzelfde aquathermiesysteem. Daarnaast kan het ook een onderdeel zijn van een proeftuinaanvraag aardgasvrije wijken (PAW).
Netwerk aquathermie
Op 14 mei 2019 is de Green Deal Aquathermie Nederland ondertekend. Het netwerk brengt de mogelijkheden in kaart om met aquathermie gebouwen te verwarmen en/of te koelen om zo een versnelling te brengen in de warmtetransitie. De website van Netwerk Aquathermie is bedoeld als platform van en voor partijen en partners van de Green Deal Aquathermie om kennis en praktijkervaringen op te halen en te delen, met elkaar in contact te komen en elkaar vragen te stellen. Onze adviseur Rowan Benning is actief als verbinder praktijk voor het Netwerk Aquathermie.
Diensten
Ekwadraat kan uw organisatie of coöperatie ondersteunen bij:
Het berekenen van het exacte potentieel voor aquathermie in uw gebied of buurt
Het uitwerken van een businesscase voor de juiste configuratie van aquathermiesystemen
Het uitwerken van een systeemontwerp voor aquathermie
Een wijkconcept voor aquathermie met stakeholders en bewoners
Het aanvragen van een subsidie in het kader van de PAW of andere warmtetransitie subsidies
Het uitwerken van het eerste idee tot een haalbaar businessplan
Wil jij hulp bij de realisatie van je aquathermieproject?
Neem dan via onderstaand formulier contact met ons op en wij helpen je verder.
