Wijkuitvoeringsplan: Aardgasvrij als gemeente

Een wijkuitvoeringsplan, ook wel WUP genoemd, geeft aan hoe een gemeente van plan is haar wijken aardgasvrij te maken door over te stappen naar duurzame manieren van verwarmen en koken. Wijkuitvoeringsplannen worden opgesteld als opvolging op de Transitievisie Warmte (TVW). In dit artikel leest u alles over het WUP.

Wat is een wijkuitvoeringsplan?

Gemeenten zijn verplicht om een wijkuitvoeringsplan op te stellen voor de wijken die voor 2030 van het aardgas af gaan. Zowel in het Interbestuurlijk Programma (IBP) als in het (ontwerp-) Klimaatakkoord is afgesproken dat gemeenten een Transitievisie Warmte en uitvoeringsplannen maken voor de wijken die voor 2030 van het aardgas af gaan. Een wijkuitvoeringsplan is een verdiepingsslag op de Transitievisie Warmte die met alle belanghebbenden gemaakt wordt om een wijk, buurt of dorp aardgasvrij te maken. In het wijkuitvoeringsplan wordt invulling gegeven aan diverse bouwstenen: techniek, financiën, regie & organisatie, wijkactivatie, planning & uitvoering en koppelkansen.

Aan de hand van gesprekken met de wijkbewoners wordt een definitieve keuze gemaakt voor het warmtealternatief voor een wijk en het moment waarop het aardgas in de wijk wordt afgesloten. Vanuit je regiefunctie als gemeente stel je dit plan op in samenspraak met bewoners en andere stakeholders. Maar hoe ziet zo'n plan er dan concreet uit? Hoe kom je van plan tot uitvoering? Hoe speel je in op kansen die ontstaan als je al te weinig capaciteit hebt? En wat betekent dit voor rol van de raad?

Hoe stel ik een wijkuitvoeringsplan op?

Er zijn meerdere routes mogelijk om te komen tot een uitvoeringsplan op wijkniveau. De route is onder andere afhankelijk van de reeds betrokken partijen, hun wensen en belangen, de mate van draagvlak bij inwoners en de technische en economische mogelijkheden voor de wijk. Bij de transitievisie warmtes in Nederland verschillen de mate van participatie van bewoners en gebouweigenaren sterk. Het wijkuitvoeringsplan wordt echter altijd opgesteld samen met de bewoners en gebouweigenaren. Onderdeel van onze aanpak is een goede oriëntatie. Onder andere het samen met inwoners voorbereiden van een startbijeenkomst met de wijk. Afhankelijk van wat in de startbijeenkomst wordt opgehaald wordt het proces verder ingericht.

Webinar: de éérste lessen uit de praktijk!

We hebben inmiddels een aantal Wijkuitvoeringsplannen (WUP's) mogen doen, op 25 mei 2021 heeft warmte- en energietransitie adviseur Dirk-Jan een webinar gegeven waarin hij alles vertelt over onze lessons learned uit de praktijk.

Het wijkuitvoeringsplan is onderdeel van een proces
Als gemeente heb je de regierol. Zorg voor duidelijke kaders vooraf en betrek de interne organisatie.
Het gaat om een integrale opgave. Je hebt te maken met verschillende deelbelangen én met een duidelijke rolverdeling. Neem niet alle apen zelf op je schouders.
Er zijn grote verschillen op het gebied van kennis en tempo tussen de stakeholders. Richt hier het proces op in. Dat vraagt wat continuïteit en capaciteit

Bekijk hier de webinar

Subsidie wijkuitvoeringsplannen

Om de realisatie van wijkuitvoeringsplannen te stimuleren, had Het Rijk voor gemeenten een nationale subsidie beschikbaar gesteld. Door pilots te draaien en praktijkervaring op te doen wordt er geleerd op welke wijze de wijkgerichte aanpak kan worden ingericht en opgeschaald. Deze subsidie heet ‘Proeftuinen Aardgasvrije Wijken’ (PAW) en was middels drie openingsrondes aanvraagbaar in de periode 2018 tot 2021. De 47 aanvragers van de laatste openstellingsronde verwachten in het eerste kwartaal van 2022 de uitslag. Het is nu afwachten op de evaluatie van de overheid op deze regeling en af te wachten of er een vervangende subsidie komt. In het regeerakkoord is al aangekondigd dat er een nationale subsidieregeling komt voor de onrendabele top van collectieve warmteprojecten. Lees meer op onze pagina Proeftuinen Aardgasvrije Wijken.

In sommige regio’s hebben lokale of regionale overheden ook andere gelden beschikbaar. Zo is er in Provincie Gelderland het programma Wijken van de Toekomst. Hieruit kan een initiatief extra ondersteuning verkrijgen en ook subsidies aanvragen. Benieuwd of er in uw regio ook lokale of regionale ondersteuning of gelden beschikbaar zijn? Neem dan contact op met onze adviseurs, met uw gemeente of provincie.