Onze adviseurs Andries Metz en Marjan de Vries zijn gezamenlijk voor ongeveer een dag in de week Aanjager Energie bij de Vereniging Circulair Friesland (VCF). De vereniging bestaat inmiddels uit ruim 100 leden waarin alle overheden in Friesland vertegenwoordigd zijn, maar het gros bestaat uit lokale MKB-bedrijven. Ze zijn een onderdeel van het 15-koppige team aanjagers, die elk op verschillende thema’s aanjagen binnen de circulaire economie. De thema’s zijn: Biomassa, Bouw, Energie, Kunststoffen, Landbouw, Mobiliteit, Onderwijs, Voeding, Water, Toerisme en Zorg. Het doel is om Friesland (en Noord-Nederland) in 2025 de meest circulaire regio van Europa te laten zijn.
Binnen Circulair Friesland werken we met het 7 pijlermodel van Metabolic. Het idee van deze 7 Pijlers is dat er in circulaire economie constant rekening moet worden gehouden met de andere thema’s. Om een voorbeeld te geven: Het bouwen van een windmolen is een grote plus voor het thema Energie, maar bij de productie en bouw van de molen moet je kritisch zijn op verschillende bijkomende factoren zoals: het aantal materialen die benodigd zijn voor de bouw van de molen (en wat ermee gebeurt na de levensloop de hoeveelheid water dat gebruikt wordt, het transport minimaal houden, de biodiversiteit niet schaden en geen impact hebben op mens en omgeving. Dat is nogal een opgave, maar het zet je aan het denken en geeft je de mogelijkheid om integraler naar ontwikkelingen te kijken. Het is een goed voorbeeld van een framework om te kunnen systeemdenken.
Met dit 7 pijlermodel in de broekzak werken alle aanjagers aan een Transitie DOE Agenda. Waarin eerst op systeemniveau wordt gekeken op wat voor manier het systeem op dit moment draait. Vanuit dat punt kijken we naar de meest kritische kantelpunten, waar moeten we onze acties op richten om zoveel mogelijk impact te hebben? En welke projecten zijn daarin het meest impactvol?
Voor het thema Energie ziet dat er als volgt uit:
De ambitie is 100% duurzame energie in 2025; “In de provincie Friesland wordt minimaal 100% lokaal georganiseerde duurzame energie geproduceerd, waarbij de kosten en baten ook in de regio blijven. Energienetten zijn robuust en worden gevoed uit collectieve en individuele duurzame bronnen. Er wordt maximaal ingezet op reductie en het voorkomen van verliezen; er is sprake van gelijktijdigheid voor opslag wordt toegepast. De energietransitie draagt duidelijk bij aan lokale werkgelegenheid en versterken van leefbaarheid.”
Op dit moment ligt dat rond de 12%, er is dus nog genoeg te doen. Eén van de eerste dingen die ons opviel is dat er niet veel overheden zijn wiens ambities overeenkomen met dat wat we in de vereniging beogen. Daarmee hadden we ook meteen mijn eerste focuspunt te pakken: De Regionale Energiestrategie Friesland. Daar wordt bepaald waar (ongeveer) en hoeveel elektriciteit we in Friesland gaan opwekken tot 2050. Andries is daarom onderdeel geworden van de Fryske Energie Alliantie, waarin verschillende maatschappelijke organisaties zoals VCF rechtstreeks inspraak hebben op het proces. Natuurlijk doet hij dit samen met een aantal andere organisaties zoals: Ús Koöperaasje, de Freonen van Fossylfry Fryslân, Jongerenpanel Duurzaam Fryslân, Netwerk Duurzame Dorpen en de Friese Milieu Federatie.
Andere belangrijke onderdelen van duurzame energie zijn de businesscases rondom gelijktijdigheid en opslag. Hier is principieel wat over te zeggen; Gebruiken wanneer er opwek is en transport minimaliseren, maar ook vanuit een economisch perspectief wordt het langzamerhand interessanter om gelijktijdigheid te stimuleren. Transport en opslag worden na deze factoren georganiseerd. Om hierin projecten te kunnen stimuleren ben ik nauw betrokken bij de ontwikkelingen rondom de Energiecampus. Daar bevindt zich de ruimte en de kennis om technieken rondom gelijktijdigheid en opslag te testen.
Daarnaast heb is nog een belangrijk icoonproject dat op de lijst staat: Duurzaam Ameland. De ontwikkelingen op Ameland hebben het karakter van ontwikkelingen die tenminste 10-15 jaar voorlopen op de rest van het energielandschap. Er wordt veel getest met nieuwe technieken; Getijdenenergie, hogedrukvergisting en hybride warmtepompen. Ook wordt er gekeken op systeemniveau wat de beste keuzes zijn en hoe je komt tot een systeem waarin de maatschappelijke kosten het laagst zijn.
Heb jij als organisatie vragen rondom circulaire energie of wil je eens sparren over het bovenstaande? Neem dan contact met mij of Marjan op en dan maken we een afspraak! 😊
2 april 2020 – Andries Metz
Neem dan contact op met Andries Metz via onderstaande formulier.
"Ik help je graag met al je vragen rondom circulaire energie!"
Manager publiek domein